Nee, je hoeft niet de hele trap op te lopen voordat het leven begint. Want leren = leven = leren. Het idee dat je eerst genoeg zou moeten leren voordat je (eindelijk!) kunt gaan leven, klopt niet. Dat is wat filosoof Jan Bransen ons duidelijk maakt op het minisymposium ‘Onderwijs voor de toekomst’. Hij bespreekt losjes de inhoud van zijn boek ‘Gevormd of vervormd’ en laat aan de hand van prikkelende stellingen en beelden zien dat mensen gemaakt zijn om hun leven lang te leren. Om om te gaan met tegenslag en hun wil te ontwikkelen. Leraar en leerling leren samen in de les, die voor allebei een moment is waarop ze elkaar bij de les houden.
Na Jan Bransen vertellen leerlingen van De Vrije Ruimte over hun ervaringen met leren in vrijheid. “Je krijgt de ruimte om jezelf te ontwikkelen, om eerst de rust te vinden, je veilig te voelen. Dan ben je klaar om te gaan leren. De docenten helpen je hierbij.”, zegt een bijna-18-jarige, die sinds zijn 11e op school. En een 9-jarige die vanaf zijn kleutertijd rondloopt op De Vrije Ruimte: “Het is een fijne omgeving, je mag zelf kiezen wat je wil. Daarom doe je de dingen die je leuk vindt; ook kies je vakken waar je beter in wilt worden. Ik kan spelen met mijn vrienden.”
In de paneldiscussie blijkt dat een stelling nooit zomaar een stelling is: “Ik weet zelf het beste wat goed voor mij is”, maar wat is dan ‘weten’, wat betekent ‘het beste’ en wanneer is het ‘goed’? We kwamen er niet helemaal uit, maar er ontspon zich een interessant gesprek tussen de 9-jarige en de filosoof. De laatste stelling: “Je hebt genoeg tijd om alle dingen te leren die je nodig hebt” bleek bevestigend te kunnen worden beantwoord. Zeker, je hebt alle tijd van de wereld. Het lerende leven gaat altijd door.